اگر پول زیادی به دستتان برسد با آن چه کار می کنید؟ یا اگر اضافه حقوق خود را دریافت کنید با این پول اضافی چه کار می کنید؟ می خواهیم بدانیم آیا بدست آوردن پول بیشتر، عادت خرج کردن شما را تغییر میدهد یا خیر؟ مشکل اینجاست که ذهن ما تمایل به خرج کردن این پول دارد. رفاه مالی به معنی داشتن حساب بانکی پر از پول نیست، بلکه به معنی داشتن رفتارهای سالم مالی در ارتباط با خرج کردن، پس انداز کردن و بهتر زندگی کردن است. در مقابل، رفتارهای ناسالم مالی وجود دارد که خیلی آهسته در انسان ها پدیدار می شوند، ما می خواهیم بدانیم با این رفتارهای ناسالم که موقعیت مالی ما را خدشه دار می کنند چطور مقابله کنیم. سه رفتار رایج را در این مقاله بررسی می کنیم:
1- از دست دادن مال اندیشی
حتما اولین بار که حقوق گرفتید را به یاد می آورید علاوه بر خوشحالی که به هر شخصی دست می دهد سریعا تصمیم گرفتید خرج های خود را با حقوق دریافتی خود هم سنگ کنید. ولی به مرور بدون اینکه متوجه شوید اسیر دام های ذهنی خود شدید و هزینه های غیرقابل اجتناب را برای خود ایجاد کردید. از دست دادن مال اندیشی به معنای عدم ایجاد تعادل بین دخل و خرج است. این افراد از نظر روانی توانایی پردازش عواقب کارهای خود را ندارند که در نهایت منجر به بی احتیاطی می شود و موقعیت مالی را به خطر می اندازد.
روش مقابله با این نوع رفتار : خرج روزانه خود را مشخص کنید. خرج روزانه چیست؟ درآمد ماهیانه منهای هزینه های مورد نیاز زندگی تقسیم بر 30 ( تعداد روزهای ماه ). فرض کنید برای خرید به بیرون رفته اید و لباس زیبایی در ویترین مغازه نظر شما را جلب می کند با دانستن خرج روزانه، متوجه می شوید که این لباس ارزش خرج مثلا یک هفته شما را دارد. در این حالت تصمیم گیری عقلانی تر و سالم تر است.
2- داشتن یک شخصیت عادتی
خیلی از ما در برخورد با یک سری از رفتارهایمان می گوییم من معتاد به ……….. هستم، یا من نمی توانم بدون ………… زندگی کنم. این افراد شخصیت معتاد گونه دارند و بدون چیزی که به آن معتاد شده اند نمی توانند زندگی کنند به اصطلاح دارای عادات روزانه هستند. عادتی مانند هر روز بیرون غذا خوردن شاید لذت ساده ای باشد ولی اگر موقعیت مالی شما دیگر به شما اجازه انجام این کار را ندهد آیا می توانید فکر بیرون غذا خوردن را از سرتان بیرون کنید؟ آیا می توانید بدون این عادت زندگی کنید؟ هیچ کس نمی داند رفتارهای معتاد گونه مانند خرید کردن، مصرف الکل، مواد مخدر و قمار کردن در نهایت به کجا می رسد. چون در ابتدا رفتارهای معمولی به حساب می آیند ولی انجام آنها به طور بی رویه و خارج از سلامت روانی باعث ایجاد رفتار معتاد گونه می شود یعنی دیگر بدون آن نمی توان زندگی کرد. البته 10 تا 15 درصد افراد به طور ژنیتیکی از همان ابتدای تولد به رفتار معتاد گونه تمایل دارند. بنابراین اگر استطاعت مالی برآورده کردن عادات خود را ندارید و نمی خواهید بی پول شوید بهتر است با رفتار عادتی خود مقابله کنید.
روش مقابله با این نوع رفتار : تعیین کنید که در ماه چقدر بابت عادات روزانه خود خرج می کنید. گاهی می بینید مجموع هزینه ها برای برآوردن عادات روزانه کافیست اگر اینطور نبود زمان بودجه بندی فرا رسیده است. با دانستن خرج روزانه و هزینه ای که بابت عادت خود می پردازید می توانید این محاسبه را انجام دهید. در اینصورت می دانید که در طول روز چقدر می توانید خرج کنید ( خرج روزانه) و چقدر می توانید بابت عادت خود هزینه بپردازید.
3- از دست دادن کنترل
خرید کردن یکی از کارهای لذت بخش است ولی وقتی از کنترل خارج شود می تواند به یک فاجعه تبدیل شود و علاوه بر به خطر انداختن موقعیت مالی باعث نابودی روابط می شود. به این افراد shopaholic یا به اصطلاح خودمان عشق خرید می گویند. چنانچه می خواهید بدانید این رفتار را دارید یا خیر بهتر است به این سوالات پاسخ دهید :
1) چقدر از وقت خود را به خرید کردن یا فکر به خرید کردن اختصاص می دهید؟
2) چه مواقعی از خریدهای خود احساس گناه، افسردگی و یا شرمندگی می کنید؟
3) چه مواقعی خریدهای شما به توانایی در پرداخت مایحتاج ضروری تان زیان وارد می کنند؟
روش مقابله با این رفتار : اگر پاسخ شما به حتی 2 سوال تقریبا مثبت است زمان مراجعه به یک مشاور برای شما فرا رسیده است تا بتوانید به سبک زندگی شادتر و قابل تحمل دست پیدا کنید.